Πυρόσφαιρα όχι από έλαια σιλικόνης * Αλλοιώθηκαν κρίσιμα στοιχεία από το μπάζωμα του χώρου της τραγωδίας
Ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών & Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών δημοσιοποίησε το πρωί της Πέμπτης (27/2/2025) σε συνέντευξη Τύπου το πόρισμα του, έπειτα από ένα χρόνο έρευνα για το έγκλημα των Τεμπών με τους 57 νεκρούς.
Το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ αποτελεί αναμφίβολα κόλαφο, καθώς πιστοποιεί την ύπαρξη άγνωστου καύσιμου από το οποίο προκλήθηκε η πυρόσφαιρα μετά τη σύγκρουση και αποκλείει τη δημιουργία της από έλαια σιλικόνης, ενώ αποκαλύπτει τις βαρύτατες ευθύνες του αρμόδιου υπουργείου, της κυβέρνησης, του ΟΣΕ, της Hellenic Train και της ΡΑΣ για τη σιδηροδρομική τραγωδία της 28ης Φεβρουαρίου 2023.
Το πόρισμα διαπίστωσε σειρά ελλείψεων και εικόνα διάλυσης στους ελληνικούς σιδηρόδρομους, ενώ διαπιστώνεται πως η σύμβαση 717 θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί το 2016 και αν είχαν μπει τα συστήματα ασφαλείας που εκείνη υπαγόρευε, πιθανότατα θα απέτρεπαν το δυστύχημα!
Σε σχέση με την κατάσταση που επικρατούσε το βράδυ της τραγωδίας στα Τέμπη ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ σημειώνει στο πόρισμα του ότι συνεισέφεραν δύο καθοριστικοί παράγοντες. Η διαχρονική απόφαση του ελληνικού κράτους να εγκαταλείψει τον σιδηρόδρομο μην επενδύοντας για την ασφάλεια. Επίσης, βασικό ρόλο έπαιξαν, σύμφωνα με τον οργανισμό τα μνημόνια που οδήγησαν στην αποψίλωση του προσωπικού του ΟΣΕ και συνεπώς στην ασφάλεια.
«Κατά μέσο Όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ανά χιλιόμετρο γραμμής έχει 2 εργαζόμενους. Στην Ελλάδα έχει 0.5. Επενδύονται ετησίως 170.000 ευρώ μέσο όρο τον χρόνο ανά χιλιόμετρο γραμμής στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα δαπανήθηκαν 20.000 ευρώ το 2020», αναφέρθηκε χαρακτηριστικά.
Για τον ΟΣΕ, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ εξηγεί πως οι σταθμάρχες πλέον μετά την αντικατάσταση τους και τις μειώσεις προσωπικού στον ΟΣΕ, δεν έχουν την απαραίτητη εμπειρία. Ακόμη, δεν υπήρχε μηχανισμός παρακολούθησης της απόδοσης των σταθμαρχών, ενώ συμπληρώνει πως «το προσωπικό που εκτελεί κρίσιμα καθήκοντα εργαζόταν με τρόπο πέρα από το ανθρώπινο όριο, με 2 ρεπό το μήνα».
Αναφορικά με τα λάθη σταθμάρχη και μηχανοδηγού, οι ερευνητές σημείωσαν ότι: «Ο σταθμάρχης Λάρισας δεν χρησιμοποίησε την αυτόματη χάραξη, άφησε κατά λάθος την αλλαγή 118 στη διαγώνιο. Ήταν ένα μεγάλο λάθος χειρισμού. Ο οδηγός έπρεπε να επαναλάβει την εντολή που πήρε από τον σταθμάρχη να προχωρήσει. Προχωρώντας βρήκε τα κλειδιά στη διαγώνιο. Έπρεπε να σταματήσει και δεν σταμάτησε».
Ο ΟΣΕ δεν είχε εκσυγχρονίσει τις διαδικασίες του, καθώς δεν μπορεί ο Κανονισμός Κίνησης να καλύψει όλα όσα μπορεί να συμβούν, συμπληρώνει το πόρισμα.
Σε σχέση με τη ΡΑΣ, το πόρισα σημειώνει πως η Αρχή δεν εστίαζε τις έρευνες της στους ουσιώδεις παράγοντες που θα βελτίωναν τον σιδηρόδρομο αλλά μόνο τις μη συμμορφώσεις.
Για την Hellenic Train τονίζεται πως δεν υπήρχε συστηματική παρακολούθηση της απόδοσης των μηχανοδηγών και τη συνεχή εκπαίδευση τους στις επικοινωνίες.
Το πόρισμα υποστηρίζει ότι τα περισσότερα θύματα σκοτώθηκαν από τη σύγκρουση. Τα σιδηροδρομικά οχήματα όμως, σύμφωνα με τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ, μπορούν να προστατεύσουν τους επιβαίνοντες από σύγκρουση με ταχύτητα μέχρι 36χλμ την ώρα.
«Ο ΟΣΕ θα μπορούσε να προστατεύσει τους επιβάτες με τη μείωση της μέγιστης επιτρεπόμενης ταχύτητας. Ωστόσο το μέγιστο όριο ταχύτητας έμενε στα 160 χλμ είτε υπήρχε σηματοδότηση είτε όχι. Στη Γερμανία όταν δεν υπάρχει σηματοδότηση το όριο είναι 80χλμ την ώρα», ανέφεραν οι ερευνητές.
Για το ζήτημα της πυρόσφαιρας, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ κατέληξε στο πόρισμα του πως τα θύματα που πέθαναν από τη φωτιά είναι 5 ως 7.
«Βάσει των παρατηρήσεών μας, δεν υπάρχει ένδειξη ότι ο τεχνικός εξοπλισμός του εμπλεκόμενου τροχαίου υλικού προκάλεσε τον σχηματισμό και την επέκταση της πυρόσφαιρας. Προσομοιώσεις και εκθέσεις υποδεικνύουν ύπαρξη άγνωστου καυσίμου στο δυστύχημα», τόνισαν οι ερευνητές.
Ενώ σε απάντηση ερώτησης για διευκρίνιση, οι ερευνητές είπαν πως έλαβαν υπόψη τους όλα τα δεδομένα, συνέκριναν τα στοιχεία και θεωρούν «εξαιρετικά απίθανο τα έλαια σιλικόνης να προκάλεσαν την πυρόσφαιρα και με αυτό συμφωνούν επιπλέον αναλύσεις ειδικών που έχουμε και επαληθεύουν τα ευρήματα μας».
Στο πόρισμα του ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ διαπιστώνει πως δεν έγινε εφαρμογή επιχειρησιακής περιμέτρου καθώς και σωστή χαρτογράφηση του χώρου διερεύνησης του ατυχήματος. «Υπήρξε απώλεια πληροφοριών απαραίτητων για την κατανόηση των αιτών και των παραγόντων του ατυχήματος», επισημαίνει με αφορμή το μπάζωμα του χώρου της τραγωδίας και την απομάκρυνση του χώματος…
«Η αυτοψία του τόπου του δυστυχήματος δεν έγινε με τον τρόπο που έπρεπε ώστε να προσδιορίσουμε κατόπιν αυτού το καύσιμο που προξένησε την πυρόσφαιρα. Έγιναν προσομοιώσεις, ωστόσο, και το μόνο που μπορούμε με σιγουριά να πούμε είναι αυτό που επίσημα μεταφερόταν στο τρένο και οι γραμμές του τρένου δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την πυρόσφαιρα», είπαν οι ερευνητές στην παρουσίαση.
Παράλληλα ο οργανισμός εκδίδει μέσω του πορίσματος επείγουσα σύσταση ασφάλειας με σκοπό να αντιμετωπιστεί ο συνδυασμένος κίνδυνος της κακής μεθοδολογίας των επικοινωνιών και την χρήση ανοιχτού συστήματος επικοινωνίας.
«Σήμερα εκδίδονται 17 νέες συστάσεις ασφαλείας για όλο τον τομέα υπό την εποπτεία της ΡΑΣ. Πολλές από αυτές υπερβαίνουν τις αρμοδιότητες και τις εξουσίες μεμονωμένων οργανισμών», υπογράμμισαν οι ερευνητές.
