Εθνικές Εκλογές: Κόμματα και συνασπισμοί με κοινοβουλευτική εκπροσώπηση (1974-2019)

Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΔΗΜΑΚΑΚΟΥ 

Από τις πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές (Νοέμβριος 1974) έως τις τελευταίες (Ιούλιος 2019) τα κόμματα ή οι συνασπισμοί κομμάτων που κατάφεραν να στείλουν τουλάχιστον έναν εκπρόσωπό τους στο ελληνικό Κοινοβούλιο είναι 25. 

Σας παρουσιάζουμε όλους τους κομματικούς συνδυασμούς που εκπροσωπήθηκαν στη Βουλή με χρονολογική σειρά (σε παρένθεση η χρονιά εισόδου στο Κοινοβούλιο):  

-Νέα Δημοκρατία (1974): Ιδρύθηκε το 1974 και εκφράζει την κεντροδεξιά. Έχει συνεχή κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Αναδείχθηκε πρώτο κόμμα στις εκλογές του 1974, του 1977, του Ιουνίου 1989, του Νοεμβρίου 1989, του 1990, του 2004, του 2007, του Μαΐου 2012, του Ιουνίου 2012 και του 2019. 

-Ένωση Κέντρου - Νέες Δυνάμεις (1974): Ήταν η συνέχεια της προδικτατορικής Ένωσης Κέντρου με τη σύμπραξη του κόμματος των Νέων Πολιτικών Δυνάμεων, που συστάθηκε το 1974. Το 1976 μετονομάστηκε σε ΕΔΗΚ (Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου). Τελευταία φορά που εξέλεξε βουλευτή ήταν το 1977. Το 1978 διασπάστηκε και μια μερίδα βουλευτών της συνέστησαν το 1979 το Κόμμα Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (ΚΟΔΗΣΟ), το οποίο κατήλθε αυτόνομο μόνο στις εκλογές του 1981 χωρίς να εισέλθει στη Βουλή.  

-ΠΑΣΟΚ (1974): Ιδρύθηκε το 1974, έχοντας αρχικά αριστερές θέσεις. Ουσιαστικά έχει συνεχή εκπροσώπηση. Αναδείχθηκε πρώτο κόμμα στις εκλογές του 1981, του 1985, του 1993, του 1996, του 2000 και του 2009. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 ήταν η βασική συνιστώσα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης (ΔΗΣΥ) και σ’ αυτές του 2019 η βασική συνιστώσα του Κινήματος Αλλαγής (ΚΙΝΑΛ).

-Ενωμένη Αριστερά (1974): Βραχύβιος συνασπισμός κομμάτων της Αριστεράς, μετείχε μόνο στις πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές. Αποτελούνταν από το ΚΚΕ, το ΚΚΕ Εσωτερικού και την ΕΔΑ. 

-Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (1977): Κατήλθε αυτόνομο για πρώτη φορά το 1977. Στις εκλογές του Ιουνίου 1989, του Νοεμβρίου 1989 και του 1990 ήταν η βασική συνιστώσα του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου. Από το 1993 έως σήμερα κατέρχεται αυτόνομο στις εκλογές. 

-Εθνική Παράταξη (1977): Συμμετείχε μόνο στις εκλογές του 1977. Προερχόταν από τη διάσπαση της Νέας Δημοκρατίας, ήταν το κομμάτι της Ακροδεξιάς. 

-Συμμαχία Προοδευτικών και Αριστερών Δυνάμεων (1977): Βραχύβιος συνασπισμός της Αριστεράς, με κύριους εκφραστές την ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά) και το ΚΚΕ Εσωτερικού, μετείχε μόνο στις εκλογές του 1977.

-Κόμμα Νεοφιλελευθέρων (1977): Κόμμα κεντρώου προσανατολισμού μετείχε μόνο στις εκλογές του 1977. Ιδρύθηκε την ίδια χρονιά από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, ο οποίος προσχώρησε την επόμενη στη Νέα Δημοκρατία (1978). Ο έτερος βουλευτής Παύλος Βαρδινογιάννης παρέμεινε ανεξάρτητος. 

-Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας Εσωτερικού (1985): Μετείχε αυτόνομο στις εκλογές του 1981 και του 1985. Στις δεύτερες κατάφερε να εκλέξει έναν βουλευτή. Προηγουμένως, το 1974 και το 1977 ήταν μέρος της Ενωμένης Αριστεράς και της Συμμαχίας Προοδευτικών και Αριστερών Δυνάμεων αντίστοιχα. Διασπάστηκε το 1987 σε Ελληνική Αριστερά (ΕΑΡ) η οποία συγχωνεύτηκε μετά στον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου και σε ΚΚΕ Εσωτερικού - Ανανεωτική Αριστερά (μετέπειτα ΑΚΟΑ) που συγχωνεύτηκε αργότερα στον ΣΥΡΙΖΑ. 

-Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου (Ιούνιος 1989): Ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 1989 ως εκλογική συμμαχία του ΚΚΕ με την ΕΑΡ, αλλά και με τη συμμετοχή μικρότερων εταίρων από τον χώρο της Αριστεράς. Διασπάστηκε το 1991 με την αποχώρηση του ΚΚΕ και το 1992 μετεξελίχθηκε σε ενιαίο πολιτικό κόμμα. 

-Δημοκρατική Ανανέωση (Ιούνιος 1989): Προήλθε από τη διάσπαση της Νέας Δημοκρατίας τον Δεκέμβριο του 1985. Η ΔΗΑΝΑ εξέλεξε έναν βουλευτή στις εκλογές του Ιουνίου 1989, όπως και σ’ εκείνες του 1990, με τον οποίο ουσιαστικά σχημάτισε κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία. Δεν μετείχε σε βουλευτικές εκλογές μετά το 1990.

-Οικολόγοι Εναλλακτικοί (Νοέμβριος 1989): Εξέλεξαν από έναν βουλευτή στις εκλογές του Νοεμβρίου 1989 και σ’ εκείνες του 1990. Μετείχαν χωρίς επιτυχία το 1996 και το 2000. 

-Πολιτική Άνοιξη (1993): Προήλθε από τη διάσπαση της Νέας Δημοκρατίας. Εξέφραζε όλο το φάσμα της Δεξιάς αν και στις τάξεις της προσχώρησαν αρκετοί κεντρώοι, ακόμη και στελέχη της Αριστεράς. Μετά την αποτυχία της το 1996 δεν κατήλθε αυτόνομη σε βουλευτικές εκλογές και διαλύθηκε το 2004, όταν η συντριπτική πλειοψηφία των στελεχών της επέστρεψε στη Νέα Δημοκρατία. 

-Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα (1996): Προήλθε από τη διάσπαση του ΠΑΣΟΚ το 1995, εκφράζοντας κεντροαριστερές θέσεις. Απέτυχε να εκλέξει βουλευτές το 2000 και το 2004, από το 2007 έως και τον Ιανουάριο του 2015 συνεργάστηκε με τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Σεπτέμβριο του 2015 με τη ΛΑΕ (Λαϊκή Ενότητα).

-Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς (2004): Ιδρύθηκε το 2004 ως εκλογική συμμαχία Αριστερών κομμάτων με κύρια συνιστώσα τον Συνασπισμό της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ επανιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2012 και αναδείχθηκε πρώτο κόμμα στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 και του Σεπτεμβρίου 2015. Το 2020 μετονομάστηκε σε ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία. 

-Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός (2007): Δημιουργήθηκε το 2000 από τη διάσπαση της Νέας Δημοκρατίας. Έχει καθαρά ακροδεξιές θέσεις. Μετά την αποτυχία του 2004 εκπροσωπήθηκε για πρώτη φορά στη Βουλή το 2007, επιτυχία που επανέλαβε και το 2009. Μετείχε ανελλιπώς έως και τον Ιανουάριο του 2015 χωρίς να εκλέξει βουλευτή. 

-Ανεξάρτητοι Έλληνες (Μάιος 2012): Ακροδεξιός σχηματισμός, που προήλθε κυρίως από διαφωνούντες της Νέας Δημοκρατίας, είχε όμως στις τάξεις του αρκετούς κεντρώους και κεντροαριστερούς. Σε τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις, δύο του 2012 και δύο του 2015 είχε κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Διαλύθηκε πριν τις εκλογές του 2019. 

-Λαϊκός Σύνδεσμος - Χρυσή Αυγή (Μάιος 2012): Επρόκειτο ουσιαστικά για την Άκρα Δεξιά της Ακροδεξιάς ή ναζιστικό μόρφωμα αν προτιμάτε. Είχε κατέλθει αυτόνομη το 1996 και το 2009, αλλά σε τέσσερις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις, αρχής γενομένης από τον Μάιο του 2012 κατάφερε να εισέλθει στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Το 2019 απέτυχε, με τα μεγαλοστελέχη της να εκτίουν ποινές φυλάκισης, μετά την καταδίκη τους για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης.  

-Δημοκρατική Αριστερά (Μάιος 2012): Η ΔΗΜ.ΑΡ. ιδρύθηκε το 2010 από στελέχη της Ανανεωτικής Αριστεράς. Στη διπλή αναμέτρηση του 2012 είχε κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Τον Ιανουάριο του 2015 συνεργάστηκε με τους Πράσινους. Ακολούθησε διάσπαση, ένα μέρος της μετείχε ως συνιστώσα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 και ένα άλλο προσχώρησε στον ΣΥΡΙΖΑ, με τον οποίο κατήλθαν στις εκλογές του 2019.

 -Το Ποτάμι (Ιανουάριος 2015): Πολιτικό κόμμα κεντρώων και κεντροαριστερών θέσεων, που μετείχε στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις του 2015, καταφέρνοντας να στείλει εκπροσώπους τους στη Βουλή. Δεν πήρε μέρος στις εκλογές του 2019 και λίγους μήνες μετά διαλύθηκε. 

-Δημοκρατική Συμπαράταξη (Σεπτέμβριος 2015): Πολιτικός σχηματικός κεντροαριστερών θέσεων, που δημιουργήθηκε λίγο πριν τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 με κύριους εταίρους το ΠΑΣΟΚ και τη Δημοκρατική Αριστερά. Διαλύθηκε το 2018. 

-Ένωση Κεντρώων (Σεπτέμβριος 2015): Μετέχει ανελλιπώς στις εκλογικές αναμετρήσεις από το 1993, αλλά μόνο σ’ εκείνη του Σεπτεμβρίου 2015 κατάφερε να εισέλθει στη Βουλή. 

-Κίνημα Αλλαγής (2019): Κεντροαριστερός συνασπισμός με κύριες συνιστώσες το ΠΑΣΟΚ και το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών (ΚΙΔΗΣΟ), το οποίος πάντως προήλθε από τη διάσπαση του ΠΑΣΟΚ τον Ιανουάριο του 2015.  

-Ελληνική Λύση (2019): Ιδρύθηκε το 2016 και κατάφερε στην πρώτη του εκλογική αναμέτρηση να εκπροσωπηθεί στη Βουλή. Εκφράζει τον ακροδεξιό χώρο. 

-Μέτωπο Ευρωπαϊκής Ρεαλιστικής Ανυπακοής (2019): Το ΜΕΡΑ25 είναι αριστερό πολιτικό κόμμα, το οποίο ιδρύθηκε το 2018 και μετείχε με για πρώτη φορά, με επιτυχία, στις εκλογές του 2019.  

* Στη φωτογραφία που ακολουθεί εμφανίζονται τα κόμματα και οι συνασπισμοί που εξέλεξαν βουλευτές με χρονολογική σειρά και με βάση την εκλογική τους δύναμη τη χρονιά που εισήλθαν στο Κοινοβούλιο. Κάποιοι από τους συνασπισμούς ήταν πρόσκαιροι. Εξυπακούεται δε ότι αρκετά κόμματα άλλαξαν έμβλημα προϊόντος του χρόνου, για παράδειγμα η Νέα Δημοκρατία, η οποία είχε τα αρχικά ΝΔ και στο μέσο τους το χέρι που κρατούσε αναμμένη δάδα ή ο ΣΥΡΙΖΑ που αφαίρεσε από το νέο του λογότυπο τις τρεις σημαίες χρώματος κόκκινου, πράσινου και μωβ.

Δεν εμφανίζονται οι συνδυασμοί της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης, που εξέλεξαν βουλευτές σε τρεις συνεχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, σ’ αυτές του Ιουνίου 1989, του Νοεμβρίου 1989 και του 1990.