Έφυγε από τη ζωή ο Πάπας Φραγκίσκος

Σε ηλικία 88 ετών και έπειτα από 12 χρόνια στην ηγεσία της της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας έφυγε από τη ζωή ο Πάπας Φραγκίσκος νωρίς το πρωί της Δευτέρας του Πάσχα (21/4/2025).

Ο καρδινάλιος Γιόζεφ Φάρελ, προσωρινός διοικητής του Βατικανού, ανακοίνωσε επίσημα τον θάνατο του πάπα Φραγκίσκου με την ακόλουθη γραπτή δήλωση: «Αγαπητές αδελφές και αδελφοί, με βαθύ πόνο πρέπει να ανακοινώσω τον θάνατο του Αγίου Πατέρα μας Φραγκίσκου. Στις 7:35 σήμερα το πρωί, ο επίσκοπος της Ρώμης Φραγκίσκος επέστρεψε στον Οίκο του Πατρός. Το σύνολο της ζωής του αφιερώθηκε στην υπηρεσία προς τον Κύριο και την Εκκλησία του.

Μας δίδαξε να ζούμε τις αξίες του Ευαγγελίου με πίστη, θάρρος και οικουμενική αγάπη. Ειδικά υπέρ των φτωχότερων και περιθωριοποιημένων. Με απεριόριστη ευγνωμοσύνη για το παράδειγμά του, πραγματικού μαθητή του Κυρίου Ιησού, παραδίδουμε την ψυχή του πάπα Φραγκίσκου στην πλήρη ελέους αγάπη του Θεού».

Η είδηση του θανάτου του έχει συγκλονίσει τη διεθνή κοινότητα, με πιστούς να συγκεντρώνονται ήδη στο Βατικανό για να αποτίσουν φόρο τιμής.

Πριν από δύο μήνες ο Πάπας Φραγκίσκος είχε ταλαιπωρηθεί από διπλή πνευμονία, για την οποία νοσηλεύτηκε για αρκετό διάστημα, χωρίς δυστυχώς να μπορέσει να αναρρώσει εντελώς.

Την Κυριακή του Πάσχα ο Πάπας, δεν μπόρεσε να τελέσει τη Θεία Λειτουργία, έκανε ωστόσο μια σύντομη εμφάνιση με το papa mobile, ενώ είχε σύντομη συνάντηση με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς ο οποίος βρέθηκε στη Ρώμη για τις ημέρες του Πάσχα

Ο επί 12 χρόνια ποντίφικας είχε ταλαιπωρηθεί από πολλά προβλήματα υγείας σε όλη του τη ζωή. Στα 21 του είχε υποβληθεί σε μερική αφαίρεση ενός εκ των πνευμόνων του.

Ο Πάπας Φραγκίσκος, ο οποίος απέφευγε τις επιδείξεις και τα προνόμια που απορρέουν από τη θέση του, είχε αποφασίσει ότι ένα απλό, ξύλινο φέρετρο αρκούσε όταν θα ερχόταν η ώρα για την κηδεία του.

Το Βατικανό ανακοίνωσε επισήμως τον περασμένο Νοέμβριο ότι ο Φραγκίσκος θα παραιτούνταν από μια πρακτική αιώνων, που θέλει τον ποντίφικα να ενταφιάζεται σε τρία αλλεπάλληλα φέρετρα, φτιαγμένα από κυπαρίσσι, μόλυβδο και βελανιδιά. Αντιθέτως, θα ταφεί σε ένα απλό, ξύλινο φέρετρο με επίστρωση από ψευδάργυρο.

Η σορός του Φραγκίσκου αναμένεται να μην εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, όπως συνέβη με τους προκατόχους του. Οι επισκέπτες θα μπορούν να υποβάλουν τα σέβη τους, όμως η σορός του θα παραμείνει μέσα στο φέρετρο, με κλειστό το καπάκι.

Ο Φραγκίσκος, που έκλεισε τα 88 του χρόνια στις 17 Δεκεμβρίου, αντιμετώπιζε διάφορα προβλήματα υγείας τα τελευταία χρόνια. Χρησιμοποιούσε αναπηρικό αμαξίδιο για τις μετακινήσεις του, επειδή πονούσε στα γόνατα και την πλάτη. Ωστόσο, τον περασμένο Σεπτέμβριο έκανε δύο απαιτητικά ταξίδια στο εξωτερικό και τον περασμένο Οκτώβριο φιλοξένησε τη σύνοδο των ηγετικών στελεχών της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στο Βατικανό.

Ήδη από πρόπερσι ο Φραγκίσκος είχε πει ότι θέλει να απλοποιήσει τις μεγαλοπρεπείς τελετές που οργανώνονταν για τις κηδείες των προκατόχων του.

Είναι ο πρώτος Πάπας εδώ και πάνω από έναν αιώνα που θα ταφεί εκτός του Βατικανού. Αντί να ενταφιαστεί στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, όπου αναπαύονται 91 ποντίφικες, ο Φραγκίσκος προτιμά τη Βασιλική της Παρθένου Μαρίας στη Ρώμη, επειδή είναι αφιερωμένη στην Παναγία. Σε αυτήν την εκκλησία πήγαινε για να προσευχηθεί πριν και μετά τα ταξίδια του στο εξωτερικό.

Ο τελευταίος πάπας που ενταφιάστηκε εκτός του Βατικανού ήταν ο Λέων ΙΓ΄, που πέθανε το 1903 και αναπαύεται στη Βασιλική του Αγίου Ιωάννη στο Λατερανό, στη Ρώμη.

Τα τρία φέρετρα χρησιμοποιούνται κατά παράδοση για την ταφή ώστε να σφραγίζεται αεροστεγώς η σορός του ποντίφικα. Δίνεται έτσι και η δυνατότητα να ενταφιάζονται μαζί του νομίσματα ή διατάγματα που είχε εκδώσει ο πάπας κατά τη διάρκεια της θητείας του.

Ο πάπας Φραγκίσκος το περασμένο έτος περιέγραψε πώς θέλει να γίνει η νεκρώσιμος ακολουθία του. Οι αναφορές αυτές περιέχονται σε βιβλίο-συνέντευξή του σε Ισπανό δημοσιογράφο, με τίτλο «Ο Διάδοχος».

Στο συγκεκριμένο βιβλίο αναφέρεται ότι, μετά τον θάνατό του, ο ποντίφικας πρόκειται να τοποθετηθεί σε ένα απλό φέρετρο «αξιοπρεπές, αλλά όπως γίνεται για κάθε χριστιανό». Η σορός του, δηλαδή, δεν θα εκτεθεί πάνω σε μεγάλη ξύλινη βάση, όπως συνέβη με τους προκατόχους του.

«Οι μέχρι τώρα τελετές ήταν υπερβολικά φορτωμένες, αφαιρέσαμε πολλά πράγματα» είχε δηλώσει ο πάπας, ο οποίος είχε επιβεβαιώσει ότι δεν επιθυμεί να ταφεί στο Βατικανό, αλλά στη βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζιόρε, αφιερωμένη στην Παρθένο, η οποία βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της Ρώμης.

«Υπάρχει στην εκκλησία αυτή ένα δωμάτιο όπου φυλάσσουν τα κηροπήγια και με διαβεβαίωσαν ότι όλα είναι έτοιμα για την ταφή μου» είχε πει ο Φραγκίσκος, κατά τον διάλογο με τον Ισπανό δημοσιογράφο.

Η κηδεία, έτσι όπως αναμορφώθηκε από τον ίδιο τον πάπα, προβλέπει μόνον μια αγρυπνία, και όχι δυο, χωρίς καμία ιδιαίτερη τελετή.

Ο Πάπας Φραγκίσκος, κατά κόσμον Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, γεννήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου του 1936 στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής από Ιταλούς γονείς. Ο πατέρας του Μάριος ήταν λογιστής που απασχολούνταν στους σιδηροδρόμους και η μητέρα του Ρεγγίνα Σιβόρι επικεντρώθηκε στο να μεγαλώσει τα πέντε παιδιά τους.

Ήταν ο 266ος Πάπας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και εξελέγη στις 13 Μαρτίου 2013. Το όνομα που επέλεξε ήταν προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης. Ο ίδιος ήταν ο πρώτος Πάπας από τη Λατινική Αμερική, αλλά και από την Αμερική γενικότερα, καθώς επίσης και ο πρώτος Ιησουίτης Πάπας. 

Όπως μεγάλο μέρος των Αργεντινών, ο Πάπας Φραγκίσκος ήταν ιταλικής καταγωγής, και πιο συγκεκριμένα από το Πεδεμόντιο. Στις 13 Δεκεμβρίου 1969 χειροτονήθηκε ιερέας από τον Αρχιεπίσκοπο Ramón José Castellano.

Σύμφωνα με την επίσημη βιογραφία του από το Βατικανό, ο Πάπας Φραγκίσκος ήταν εξέχουσα προσωπικότητα σε όλη την ήπειρο, ωστόσο παρέμενε ένας απλός πάστορας. 

«Οι άνθρωποι μου είναι φτωχοί και εγώ είμαι ένας από αυτούς», έχει πει πολλές φορές, εξηγώντας την απόφασή του να ζήσει σε ένα διαμέρισμα και να μαγειρεύει μόνος του το δείπνο του. Πάντα συμβούλευε τους ιερείς του να δείχνουν έλεος και να έχουν τις πόρτες τους ανοιχτές σε όλους. 

Στην πρώτη του ομιλία, στις 16 Μαρτίου 2013, ο Φραγκίσκος δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι είχε επιλέξει να ονομαστεί προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης (1182-1226), επειδή ανησυχούσε ιδιαίτερα για την ευημερία των φτωχών.

Σε ό,τι αφορά τις σπουδές του, είχε σπουδάσει στο Ινστιτούτο Χημείας και είχε πτυχία Ψυχολογίας και Θεολογίας. Κατά τη στρατιωτική δικτατορία, προσπάθησε να βοηθήσει κληρικούς και λαϊκούς.

Στα νεανικά του χρόνια, για να μπορέσει να σπουδάσει, είχε δουλέψει σε εταιρεία ιδιωτικής ασφάλειας ως «σεκιουριτάς». 

Εν τω μεταξύ, το 2013 η τηλεόραση είχε μετέδωσε ότι ο πάπας Φραγκίσκος μετέβη προσωπικά με αυτοκίνητο του Βατικανού να πάρει τις αποσκευές του από καθολικό κέντρο φιλοξενίας όπου διέμενε, μέχρι την έναρξη του Κογκλαβίου.

Το καθολικό κέντρο φιλοξενίας κληρικών βρίσκεται κοντά στην κεντρική Πιάτσα Ναβόνα και πολλοί σχολιαστές υπογράμμιζαν ότι είναι τουλάχιστον ασυνήθιστο και ένδειξη ανανέωσης για έναν νεοεκλεγέντα τότε ποντίφικα ότι επιλέγει να φροντίσει προσωπικά άκρως πρακτικές υποχρεώσεις σαν και αυτή.