Οι ηγέτες ΗΠΑ και Ρωσίας ρίχνουν τις ευθύνες στην Ευρώπη για τον πόλεμο
Σε μια σπάνια σύμπλευση, ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βλαντίμιρ Πούτιν εμφανίζονται να μοιράζονται κοινή στάση ως προς την ευθύνη της Ευρώπης για το αδιέξοδο στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Τρεις εβδομάδες μετά την πολυσυζητημένη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα, οι δύο ηγέτες στρέφουν τα πυρά τους στους Ευρωπαίους, κατηγορώντας τους για στασιμότητα στις ειρηνευτικές προσπάθειες.
Τραμπ: «Δεν κάνει αρκετά η Ευρώπη…»
Ο Αμερικανός πρόεδρος, σε τηλεδιάσκεψη με Ευρωπαίους ηγέτες την Πέμπτη (4/9), κάλεσε τους συμμάχους να εντείνουν τις προσπάθειές τους. Όπως αναφέρει το CNN, η παρέμβασή του έγινε ενώ η μοναδική ενεργή διπλωματική πρωτοβουλία προέρχεται από τους διατλαντικούς εταίρους των ΗΠΑ, οι οποίοι εργάζονται για τη διαμόρφωση πλαισίου ασφαλείας για την Ουκρανία, σε περίπτωση επίτευξης συμφωνίας.
Σε δηλώσεις του από το Οβάλ Γραφείο, ο Τραμπ προειδοποίησε πως αν η Ρωσία συνεχίσει να αγνοεί τις δυτικές πρωτοβουλίες, ενδέχεται να υπάρξουν συνέπειες:
«Όποια κι αν είναι η απόφασή του [Πούτιν], είτε θα είμαστε ευχαριστημένοι είτε δυσαρεστημένοι. Κι αν είμαστε δυσαρεστημένοι, θα δείτε να συμβαίνουν πράγματα».
Ο Τραμπ πάντως απέφυγε να δεσμευτεί δημόσια για επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο νέων κινήσεων, αλλά χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα ή περιεχόμενο.
Στην ίδια τηλεδιάσκεψη συμμετείχε και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος δήλωσε πως η συζήτηση εστιάστηκε στην ενίσχυση της οικονομικής πίεσης προς τη Ρωσία. Ωστόσο, όπως επισημαίνει το CNN, το βάρος των κατηγοριών από την Ουάσινγκτον μετατοπίστηκε περισσότερο προς την Ευρώπη παρά προς τη Μόσχα.
Σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου, ο Τραμπ υπογράμμισε την ανάγκη οι Ευρωπαίοι να σταματήσουν την αγορά ρωσικού πετρελαίου, υπενθυμίζοντας πως η Ρωσία αποκόμισε 1,1 δισ. ευρώ από τις πωλήσεις καυσίμων προς την ΕΕ μέσα σε έναν χρόνο. Παράλληλα, κάλεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες να ασκήσουν πίεση στην Κίνα, η οποία, συμβάλλει έμμεσα στη ρωσική πολεμική μηχανή.
Κριτική για την υποκριτική στάση Τραμπ
Παρά τη σκληρή ρητορική, ο ίδιος ο Τραμπ έχει αποφύγει να προχωρήσει σε κυρώσεις κατά του Πεκίνου, τη στιγμή που απαιτεί από τους Ευρωπαίους να πράξουν το αντίθετο. Το CNN επισημαίνει την αντίφαση αυτή, υπογραμμίζοντας πως οι ΗΠΑ βρίσκονται σε εμπορικές διαπραγματεύσεις με την Κίνα, γεγονός που περιορίζει τη διάθεση για περαιτέρω σύγκρουση.
Παρόμοια στάση τηρεί και απέναντι στην Ινδία, την οποία έχει πλήξει με δασμούς 50% για τις εξαγωγές της, ως τιμωρία για την αγορά ρωσικού πετρελαίου, κίνηση που, σύμφωνα με το αμερικανικό δίκτυο, υπονόμευσε μακροχρόνιες προσπάθειες διατήρησης στρατηγικών ισορροπιών στην Ασία.
Ρωσική επιθετικότητα και προσπάθεια διάσπασης του ΝΑΤΟ
Την ίδια ώρα, η Μόσχα επιχειρεί να εκμεταλλευτεί τις τριβές εντός της δυτικής συμμαχίας. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν, κατά την επίσκεψή του στην Κίνα, κατηγόρησε την Ευρώπη ότι τροφοδοτεί «υστερία» περί ρωσικής απειλής, απορρίπτοντας κάθε πρόθεση επίθεσης σε ευρωπαϊκό έδαφος, παρά τις εισβολές του 2014 και του 2022 στην Ουκρανία.
Ο Ρώσος πρόεδρος συναντήθηκε και με τον Σλοβάκο πρωθυπουργό Ρόμπερτ Φίτσο, επισημαίνοντας ότι οι διπλωματικές του επαφές με τον Τραμπ δεν πρέπει να παρεμποδίζονται από την Ευρώπη.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε πως η Ρωσία θεωρεί «νόμιμο στόχο» οποιαδήποτε ξένη στρατιωτική παρουσία στην Ουκρανία, ακόμη και σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας.
Καμία ένδειξη για διάλογο Πούτιν - Ζελένσκι
Παρά τις προσδοκίες του Λευκού Οίκου για μια ενδεχόμενη συνάντηση μεταξύ των ηγετών Ρωσίας και Ουκρανίας, δεν υπάρχουν σημάδια προόδου. Ο Πούτιν πρότεινε συνομιλίες στη Μόσχα, όμως η πρόταση είναι ολίγον ανεδαφική, λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης από την ουκρανική πλευρά.
Ο Τραμπ είχε προτείνει στο παρελθόν να συμμετάσχει ως τρίτος συνομιλητής, ωστόσο πλέον ευθυγραμμίζεται με τη ρωσική θέση υπέρ πρώτης διμερούς συνάντησης, κάτι που προκαλεί ανησυχίες για ενδεχόμενη παγίδα από το Κρεμλίνο.
Σχέδιο ασφαλείας υπό προϋποθέσεις
Μία αχτίδα ελπίδας φάνηκε την Πέμπτη, όταν ο Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε ότι 26 χώρες δηλώνουν πρόθυμες να συμβάλουν σε μια διεθνή ειρηνευτική δύναμη, εφόσον υπάρξει συμφωνία κατάπαυσης του πυρός. Ο Γάλλος πρόεδρος τόνισε πως, πέρα από την ενίσχυση του ουκρανικού στρατού και την αποστολή ευρωπαϊκών στρατευμάτων, κεντρικό ρόλο θα έχει και ένα «αμερικανικό δίχτυ ασφαλείας».
Οι ΗΠΑ εμφανίζονται διατεθειμένες να συνεισφέρουν, αλλά σε περιορισμένο βαθμό, και μόνο αν υπάρξει συμφωνία με τη Ρωσία.
Όπως καταλήγει το CNN, άλλη μια εβδομάδα διαβουλεύσεων δεν απέφερε ουσιαστικά αποτελέσματα. Ο Τραμπ δείχνει εκνευρισμένος, αλλά εξακολουθεί να στερείται μιας συνεκτικής στρατηγικής που θα μπορούσε να αλλάξει τις ισορροπίες και να επιταχύνει την ειρήνη στην Ουκρανία.
